تیروئید، احساس خستگی یا افسردگی، خشکی پوست یا حساسیت به سرما، توده بزرگ روی گردن، احساس خفگی هنگام دراز کشیدن، پایین بودن غلظت ادرار، سقط جنین یا تولد نوزاد مرده، اختلال نقص توجه فرزند و اختلالات عصبی از علائم کمبود ید است.
ید یکی از مواد معدنی مهم برای حفظ سلامت بدن انسان و عامل تولید هورمون های تیروئید، تنظیم رشد و سوخت و ساز بدن انسان است.
بدن انسان ید تولید نمی کند و آنرا به عنوان یک ماده معدنی ضروری در نظر می گیرند و بر همین اساس رژیم غذایی نقش اصلی را در تامین مقادیر کافی از این ماده معدنی ایفا می کند.
میزان ید مورد نیاز بدن به این که در چه مرحله ای از زندگی خود قرار دارید، بستگی دارد. به گفته موسسه ملی سلامت آمریکا، بزرگسالان به ۱۵۰ میکروگرم ید در روز نیاز دارند.
در دوران بارداری، میزان نیاز زنان به این ماده معدنی به ۲۲۰ میکروگرم در روز می رسد و زنانی که به فرزند خود شیر می دهند، به مصرف روزانه ۲۹۰ میکروگرم ید نیاز دارند.
به جز نمک ید دار منابع دیگری نیز برای تامین این ماده معدنی مهم وجود دارند که از آن جمله می توان به ماهی و نرم تنان صدفدار، شیر، پنیر، تخم مرغ، و سبزیجاتی که در خاک غنی از ید رشد کرده اند، اشاره کرد.
ید یک ریزمغذی ضروری است که در هر بافت بدن یافت می شود، عملکرد شناخته شده آن ایفای نقش در تولید هورمون های تیروئید، یعنی تیروکسین و تریودوتیرونین است.
در بیماری کم کاری تیروئید، بدن نمی تواند به میزان کافی هورمون های تیروئید تولید کند تا عملکرد عادی و بهینه خود را ادامه دهد لذا از علائم کم کاری تیروئید می توان به خستگی، یبوست، افزایش وزن و افسردگی اشاره کرد.
خشکی پوست یا حساسیت به سرما، علامت مهم این بیماری است. خطر ابتلا به کم کاری تیروئید در زنان نسبت به مردان هشت برابر بیشتر است و بر همین اساس، یک نگرانی سلامت برای زنان محسوب می شود.
اگرچه زنان ممکن است در هر سنی به کم کاری تیروئید مبتلا شوند، احتمال مواجهه با این شرایط با افزایش سن، به ویژه با آغاز دوران یائسگی، بیشتر می شود.
در بزرگسالان، کمبود خفیف تا متوسط ید می تواند در عملکرد روانی و بهرهوری کاری اختلال ایجاد کند. به طور معمول، کمبود ید به عنوان مشکلی در کشورهای در حال توسعه در نظر گرفته می شود، اما افراد بسیاری، به ویژه زنان باردار و آنهایی که به فرزند خود شیر می دهند، در کشورهای توسعه یافته نیز ممکن است با کمبود ید مواجه شوند.
گواتر به تورم گردن به واسطه بزرگ شدن غده تیروئید گفته می شود که یکی از نشانه های قابل مشاهده کمبود ید است. تورم در قسمت جلو گردن رخ می دهد.
گواتر به طور معمول از نخستین نشانه های کمبود ید است. نمکی که به غذاهای فرآوری شده تجاری اضافه می شود معمولا فاقد ید است و از آنجایی که امروزه افراد بسیاری به غذاهای فرآوری شده وابسته هستند، ممکن است به میزان کافی ید دریافت نکنند.
در دوران بارداری، بدن به هورمون های تیروئید نیاز دارد که تولید آن ها نیازمند دریافت ید کافی است، هورمون های تیروئید غلاف میلین را تولید می کنند که اطراف سلول های عصبی را فرا گرفته و از آن ها محافظت می کند.
مادرانی که با کمبود شدید ید مواجه هستند در معرض خطر بیشتر برای سقط جنین یا به دنیا آوردن نوزاد مرده قرار دارند.
کمبود ید عوارض جانبی منفی بسیاری بر رشد و نمو جنین دارد، از جمله در دوران بارداری رشد عصبی در جنین را مختل می کند و کمبود آن در زنان باردار می تواند به آسیب مغزی غیر قابل بازگشت، از جمله عقب ماندگی ذهنی برای کودک منجر شود.
کمبود ید طی دوران بارداری ممکن است عاملی تاثیرگذار بر مختل شدن رشد و بروز مشکلات دیگر در کودکان باشد.
کمبود ید در دوران بارداری با ابتلا به اختلال نقص توجه و بیش فعالی در کودکان پیوند خورده است. کارشناسان به زنان باردار یا مادرانی که به فرزند خود شیر می دهند و زنانی که ممکن است باردار شوند، مصرف روزانه ۱۵۰ میکروگرم پتاسیم ید به عنوان یک مکمل را توصیه می کنند.
بدن این ترکیب را بهتر جذب می کند و اغلب در مولتی ویتامین ها یافت می شود.
دکتر نسرین علیزاده
مدیر گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
١٠:٠٤ - دوشنبه ٢٥ شهريور ١٣٩٨ / شماره : ١٣٢ / تعداد نمایش : ٢٤٢٧