بسیاری از پزشکان پوست را آینه تمام نمای سلامت بدن می دانند و سلامتی پوست را نشانه ای از سلامت کارکرد اعضای داخلی بدن تلقی می کنند.

برخی ضایعات پوستی اگر مورد توجه قرار نگیرند، ممکن است اندام های داخلی بدن را نیز درگیر کرده و آسیب های جدی به فرد برسانند. منطقی ترین روش برای شناسائی به موقع ضایعات پوستی، بررسی مکرر سطح پوست توسط خود فرد؛ بخصوص در حین تعویض لباس ها یا در زمان استحمام و با توجه کافی روی نقاط مختلف بدن است. حساس ترین و آسیب پذیرترین نقاط پوست، مناطق باز و در معرض تماس مستقیم با نور خورشید هستد؛ مانند صورت، پشت دست ها، گردن و گاهی هم ساق و سطح پشتی پاها. هرگونه تغییر رنگ یا ایجاد ضایعه ی رنگی، تغییر در اندازه، شکل، قطر، ابعاد و تقارن یا بروز خارش، درد، سوزش یا خون ریزی در خال های موجود روی پوست این نواحی را باید کاملاً جدی گرفت و به محض مشاهده هریک از این موارد به متخصص پوست مراجعه کرد. زیرا نوعی سرطان خطرناک پوستی به نام ملانوما ممکن است به شکل همین تغییرات در خال ها یا حتی بروز توده ای بدون رنگ روی سطح پوست ظاهر شود و باید توجه داشته باشیم که این سرطان می تواند گسترش یافته و به اعضای داخلی بدن مانند ریه، استخوان یا کلیه ها نیز دست اندازی کند.

لکه های پوستی با ابعاد متفاوت که در صورت، پشت دست ها یا سایر مناطق در معرض نور خورشید ظاهر می شوند و به غلط به آنها لکه های کبدی گفته می شود، ممکن است نوعی خال خوش خیم به اسم "لنتیگو" باشند که به جز نازیبا کردن سطح پوست، خطر دیگری ندارند. گاهی توده های دیگری نیز با عنوان "کراتوز آفتابی" و "کراتوز سبورئیک" بر سطح پوست ظاهر می شوند. کراتوزهای سبورئیک شانس بسیار کمی برای تبدیل به بدخیمی را دارند، در حالی که در کراتوزهای آفتابی این احتمال بالاتر است و ممکن است بدخیمی هائی مانند سرطان سلول قاعده ای پوست یا سلول سنگفرشی پوست در این ضایعات پوستی اتفاق بیفتد. بنابراین هر کدام از این نشانه ها باید به درست شناسائی شده و در موارد بدخیم به سرعت تحت درمان جراحی یا غیرجراحی قرار بگیرند تا از پیشرفت بعدی سرطان پوست و خطرات بالقوه آن جلوگیری شود.

افرادی که بیماری های شناخته شده ی پوستی مانند لک وپیس (ویتیلیگو)، زالی (آلبینیسم)، بیماری پورفیری یا بیماری های حساسیتی ناشی از نور خورشید دارند و اشخاص ساکن در مناطق گرمسیر و پرآفتاب باید از تماس حفاظت نشده پوستشان با نور خورشید خودداری کنند و نسبت به پیدایش تغییرات پوستی گفته شده حساسیت بیشتری نشان دهند. ضمن اینکه  افراد مسن با پوست و رنگ چشم روشن هم مشمول این قانون هستند و باید نسبت به افراد تیره پوست احتیاط بیشتری در تماس با آفتاب داشته باشند.

در مورد ضایعات مخاطی دهان باید گفت آفت هائی که به سادگی بهبود نمی یابند و یا مکرراً عود می کنند ممکن است علائمی از بیماری خطرناکی به نام "سندرم بهجت" باشند که در صورتی که مورد توجه قرار نگیرند،    می توانند حتی با آسیب رساندن به لایه ی شبکیه ی چشم باعث کوری فرد نیز بشوند. همچنین باید ضایعات تاولی سطح پوست، مخاط دهان،بینی یا ناحیه ی تناسلی را نیز جدی تلقی کرد چون ممکن است علامتی از بیماری هائی شدید و گسترده همانند پمفیگوس، پمفیگوئید و یا واکنش های داروئی باشند و به هیچ وجه نباید با تاول های پوستی با سهل انگاری و کم توجهی برخورد کرد.

 در ضمن خارش طولانی مدت بدن یا کهیرهای مزمن که بیش از شش ماه به طول کشیده باشند نیز ممکن است علائمی از بیماری های جدی و خطرناکی مانند سرطان های مختلف دستگاه های داخلی بدن یا عفونت های گوناگون و خطرناک باشند و باید به این موارد نیز به اندازه ی کافی توجه کرد. 

"این مطلب در شماره ی 58 روز پنج شنبه 21 اردیبهشت ماه 1391 مجله ی همشهری تندرستی چاپ شده است."