ویتیلیگو که در فارسی به آن پیسییا لک و پیس گفته می شود، بیماری ای مربوط به سیستم ایمنی بدن است که منشا اصلی آن کاملا شناخته شده نیست.این بیماریبه شکل لکه های روی نقاط مختلف بدن دیده می شود که رنگ آنها از سفید تا شیری متغیر است.لکه های حاصل از لک و پیس ممکن است به اندازه سر یک سوزن باشند و ممکن است تمامی سطح بدن یک فرد را نیز فرا بگیرند.البته پراکندگیاین بیماری پوستی در بدن اشکال مختلفی دارد،برای مثال گاهی لکه های زیادی در یکیا چند نقطه از بدن وجود دارند که به آن نوع کانونی گفته میشود.در شکل دیگر، لکه ها فقط روییک نقطه خاص برای مثال روییک دست یا پای بیمار وجود دارد.گاهی نیز لکه ها به شکل پراکنده در همه جای بدن دیده می شوند.

شروع بیماری لک و پیس از کودکی تا دوران میانسالگی متغیر است و هرچه سن شروع بیماری پایین تر و سرعت انتشار لکه ها در بدن بیشتر باشد،امکان درمان بیماری در آینده کمتر است.آن بخش از بدن افراد که بیشتر در معرض آفتاب است مانند صورت،روی دست ها،گوش ها،ساق پا و دست افرادیکه از شلوار کوتاه یا لیاس آستین کوتاه استفاده میکنند، بیشتر ممکن است با لاک و پیس درگیر شوند.

احتمال ابتلایکسانیکه یکیا دو نفر از  والدینشان به لک و پیس مبتلا هستند،از افراد عادی بیشتر است.حتی گاهی دیده شده که فرد،بیماری را از فامیل درجه دو خود نیز به ارث برده است.در واقع ابتلا به این بیماری به صورت ارثی الگوی مشخصی ندارد و نمی توان به راحتی مشخص کرد که بیمار آن را چگونه و کدام یک از اعضای فامیل به ارث برده تا بتوان به شکلی از بروز آن در نسل بعد جلوگیریکرد.نکته مهم اینکه  با وجود توارث در این بیماری،انتقال عمودییا انتقال از مادر به جنین در آن وجود ندارد.

لک و پیس تنها یک بیماری پوستی است و منشا درونی ندارد،یعنی لکه هایایجاد شده در این بیماری تظاهرات یک بیماری داخلی مانند بیماری هایکبدی نیست و بیماران  مبتلا به آن دچار هیچ عارضه داخلی نیستند.در واقع این بیماری بر اثر مشکلی در سیستم دفاعی بدن به وجود می آیند و در آن سلولهای حاوی رنگدانه یا همان ملانین پوست از بین می روند و پوست به رنگ سفید در می آید.

برای درمان این عارضه،در مواردیکه گستردگی ضایعات کم باشد از دارویی به نام متوکسالن استفاده می شود.این دارو در تحریک رنگدانه سلولهای مجاور محل لکه نقش دارد.به علاوه نوعی داروی تنظیم سیستم ایمنی به نام تاکرولیموس یا تیکرولیموس نیز وجود دارد که به منظور جلوگیری از گسترش بیماری استفاده می شود.همچنین در مواردیکه گستردگی عارضه بیشتر باشدیا یک عضو یا یک ارگان گرفتار بیماری شود،علاوه بر داروهای خوراکی از روش پرتو درمانی با استفاده از اشعه ماورای بنفش در محدوده UVB یاUVA  استفاده می شود.در این روش اشعه ماورای بنفش با استفاده از دستگاههای خاصیکه به شکل اتاقکیا حجره هایکوچکی طراحی شده اند به پوست بیمار تابانده می شوند.این درمان در جلسه های زیادی تکرار می شود و به تدریج در جلسه های بعدی بیمار مدت زمان بیشتری در معرض اشعه قرار می گیرد.تاباندن اشعه ماورای بنفش موجب فراخوانی رنگدانه ها از سلولهای مجاور به سلولهای بیمار پوست و فعال شدن دوباره این سلول ها می شود.

در مواردی محدود علاوه بر این شیوه ها میتوان از پیوند پوست نیز استفاده کرد.البته این روش در مورد بیمارانی نتیجه بخش است که ضایعات پوست آنها اندک باشد و یک سال نیز از بیماری شان گذشته باشد.این شیوه تنها در قشمت های صاف بدن قابل انجام است و روی مفاصل به دلیل حرکت زیاد نمی توان از پیوند پوست استفاده کرد.

در مواردی از بیماری نیز تا 90 درصد بدن بیمار دچار ضایعه می شود و به این ترتیب بخش اعظم رنگدانه های پوست بیمار از بین می روند. چنین بیمارانی حداقل باید یک سال مورد درمان دارویی قرار بگیرند اما اگر درمان به جواب نرسید،اصراری به بازگرداندن رنگدانه ها نیست بله باید لکه های باقی مانده ار رنگ اصلی پوست را با نوعی داروی موضعیکه به صورت دایمی زنگ پوست را ازبین می برد،بی رنگ کرد.ذکر این نکته ضروری است که تشخیص استفاده از چنین دارویی تنها با پزشک معالج است و به دلیل تاثیر دایمی نباید خودسرانه از آن استفاده کرد.لک و پیس در مواردیکه گستردگی ضایعات زیاد نیست بدون استفاده از دارو خود به خود بهبود یافته و رنگ به سلولهای پوست باز می گردد،در حالیکه قسمت های سفید شده با دارو برای همیشه امکان بهبود را از دست داده اند.

 یک درصد از جمعیت کشور به بیماری لک و پیس مبتلا هستند و این بیماریدر همه نژاد ها نیز دیده می شود اما در میان سیاه پوستان و کسانیکه مانند مردم ما دارای پوست سیزه هستند در حد فاجعه است.سفید پوستان اهالی اسکاندیناوی به دلیل داشتن پوست های بسیار روشن حتی در صورت ابتلا به بیماریبا تظاهر آن روی پوست خود مواجه نیستند.با این حال مبتلایان به لک و پیس هیچ مشکلی برای زندگی روزمره ندارند و می توانند در اجتماع ظاهر شوند،ازدواج کنند یا به استخر بروند بدون آنکه بیماری برای خود انها یا دیگران مشکل ایجاد کند.نکته مهم این است که کسانیکه سطح بزرگی از پوستشان به این بیماری مبتلاست باید به شدت از خود در مقابل آفتاب محافظت کنند زیرا ملانین یا همان رنگدانه پوست اشعه ماورای بنفش خورشید را جذب میکند و پوستیکه فاقد این عنصر است نمی تواند از خود مراقبت کند و به این ترتیب مستعد بیماری سرطان پوست و پیری زود رس پوست می شود.در متون قدیم فارسی لک و پیس با بیماری جرب یا همان گال یکیدانسته شده است، در حالیکه این دو هیچ ارتباطی با هم ندارند.جرب یک بیماری عفونی واگیر دار است که حشره ای آن را به انسان منتقل میکند.باور به این موضوع ضروری است که لک و پیس ارتباطی با این نوع بیماری ها ندارد و به هیچ عنوان واگیر دار نیست.اگرچه احتمال داده شده که عفونت ها می توانند آن را فعال کنند اما خود بیماری هیچ گونه منشا عفونی ندارد و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی شود.

از سویی دیگر بعضی ها به دلیل شکل پوستیکه افراد مبتلا به این بیماری پیدا میکنند باورهای خرافی و نادرستی درباره بیماری و میتلایان به آن دارند،برای مثال دلیل ابتلا به لک و پیس را ارتکاب گناه می دانند در حالیکه چنین تفکراتی  اصلا درست نیست.لک و پیس یک عارضه پوستی ساده است و به راحتی می توانید با کسیکه مبتلاست معاشرت کرده یا با او زندگی کنید.